Geriye Yönelik Sigorta Prim Teşvikinde Geçmiş Dönemde Cezalı ve Borçluların Durumu – M. Bahadır ALTAŞ, YMM

Geriye Yönelik Prim Teşviki Borçlar

Mustafa Bahadır ALTAŞ
Yeminli Mali Müşavir
mba444@mynet.com

7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanuna eklenen Ek 17 nci maddede;

“EK MADDE 17- Bu Kanun veya diğer kanunlarla sağlanan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabileceği halde yararlanılmadığı ay/dönemlerde gerekli tüm koşulların sağlanmış olması ve yararlanılmayan ayı/dönemi takip eden altı ay içerisinde Kuruma müracaat edilmesi şartlarıyla, başvuru tarihinden geriye yönelik en fazla altı aya ilişkin olmak üzere, yararlanılmamış olan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabilir veya yararlanılmış olan prim teşviki, destek ve indirimleri başka bir prim teşviki, destek ve indirimi ile değiştirilebilir.

Şeklinde bir düzenleme yapılmıştır. Yapılan bu düzenlemeyle 5510 sayılı kanun veya diğer kanunlarla sağlanan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanma şartlarına haiz olmasına karşın, önceki dönemlerde göndermiş oldukları aylık hizmet prim bildirgelerinde herhangi bir kanun numarası seçilmeksizin teşviklerden yararlanılmayan aylarda veya kanun numarası seçilerek teşvikten yararlanılan teşvik türünün tercih edilecek başka bir teşvik türü ile geriye yönelik olarak değiştirilmesine imkan tanınmıştır.

7103 sayılı kanunla getirilen bu uygulamayla hem geçmişte hak ettiği halde bu teşvik ve desteklerden yararlanmamış olanların hak kaybının önüne geçilmiş hemde yasada yer alan boşluk nedeniyle davalı durumda bulunan bir çok işverenin açmış oldukları davalardan vazgeçmeleri şartıyla bu imkandan yaralanması sağlanmıştır.

Yasanın uygulamaya girmesiyle birlikte geriye yönelik teşviklerden yararlanma konusunda özellikle ilgili dönemlerde prim vb gibi borçlu bulunan işyerleri ile haklarında mahkeme kararıyla veya yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalıyı fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işyerleri durumu 7103 sayılı yasal düzenlemede yer alan “sağlanan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabileceği halde yararlanılmadığı ay/dönemlerde gerekli tüm koşulların sağlanmış olması” hükmü nedeniyle geriye yönelik olarak yapılacak düzeltmelerde ciddi sorunlar oluşturacaktır.

Hatırlanacağı üzere istihdamı artırmaya yönelik çıkarılan 5510 sayılı kanun veya diğer kanunlarla sağlanan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden işverenlerin yararlanması için

yararlanma şartları için aşağıda yer alan hususların yerine getirilmesi gerekmektedir.

• İlave istihdam edilen işçinin ilgili yasanın yürürlük tarihinden sonra işe alınmış olması,
• İlave istihdam için işe alınacak kişinin Türkiye İş Kurumu’na kayıtlı işsiz olması,
• İlave istihdam için işe alınacak kişinin işe giriş tarihi itibariyle işe alındıkları tarihten önceki yasa belirtilen süre içinde SGK verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olmaması
• Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmesi,
• Tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi,
• Yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması,
• Çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı yönünde herhangi bir tespitin bulunmaması,

şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

Özellikle yararlanılmadığı ay/dönemlerde gerekli tüm koşulların sağlanmış olması hükmü ile bir çok işverenin ilgili dönemlerde bu şartları taşımadığı için teşviklerden yararlanması mümkün değilken şimdi şartları taşıyıp taşımadığı sorgulanmadan sistem üzerinden teşvikli olarak aylık hizmet ve prim bildirgelerini gönderebilecektir.

Bizim kanaatimize göre ilgili ay/dönemlerde geriye yönelik olarak yararlanılması düşünülen yasada yer alan ve yukarıda özet olarak açıklanan gerekli tüm koşulları sağlamayan işyerlerin geriye yönelik teşviklerden yararlanması mümkün değildir. Bu nedenle geriye yönelik olarak işlem gerçekleştirecek olan işverenlerin teşvik alacaklarının artırılmasına yönelik olarak yapacakları düzeltme işlemlerinde geçmiş aylara/döneme ilişkin şartları taşıyıp taşımadıklarını kontrol etmeleri çok önemli bir husustur. Aksi takdirde geçmiş dönemler ilişkin yersiz teşvik riski ile hatalı işlemler nedeniyle cezalı duruma düşeceklerdir.

SGK tarafından bu konuda bir açıklama yapılması önem arz etmektedir.