6331 Sayılı Kanun Sonrası İş Kazalarının Bildirileceği Süreler Ve Bildirim Yapılacak Kurumlar – Mustafa Baştaş

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun (Resmi, 2012, 28339) yürürlüğe girmesi ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildiriminde yeni bir dönem başlamıştır. Söz konusu Kanunun 14. Maddesi hükmüne göre, iş kazası ve meslek hastalıklarının yalnızca Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi yeterli olmayıp aynı zamanda iş yerinde meydana gelen yaralanma ve ölüme neden olmayan olaylarında incelenmesi ve rapor düzenlenmesi zorunluluğu getirilmiştir. İşyerinde meydana gelen kazayı bildirmemenin ve inceleme yapılıp rapor düzenlememe fiilinin ayrı ayrı idari para cezasını gerektirdiği hüküm altına alınmıştır. İşverenlerin işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek

meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili İl İstihdam ve Çalışma Müdürlüğüne bildirme zorunluluğu kaldırılmıştır. İş kazası ve meslek hastalığı bildirimlerini İl İstihdam ve Çalışma Müdürlüklerine yapmayan işverenlere İş Kanunu açısından İPC uygulanmayacaktır. Ancak 6331 sayılı Kanun ile Sosyal Güvenlik Kurumuna iş kazası ve meslek hastalığını bildirmeme fiiline idari para cezası uygulaması getirilmiştir. (2013 yılında her bir yükümlülük için 2.000 TL) Ayrıca yine aynı Kanun ile bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutma ve gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenleme yükümlülüğü (2013 yılında her bir yükümlülük için 1.500 TL) ile işyerinde meydana gelen ancak yaralanma ve ölüme neden olmadığı halde işyeri yada iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri yada iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenleme yükümlülüğü getirilmiş, bu yükümlülüklere aykırı davranan işverenlere (2013 yılında her bir yükümlülük için 1.500 TL) idari para cezası uygulaması getirilmiştir. Yine 6331 sayılı Kanunun 14. maddesi ile Sağlık hizmeti sunucularına kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmekle yükümlülüğü getirilmiş, söz konusu yükümlülüğü yerine getirmeyen Sağlık hizmeti sunucuları veya yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularına da idari para cezası uygulanacağı belirtilmiştir. (2013 yılı için 2.000 TL) Bu makalemizde iş kazalarının bildirim süreleri ve iş kazalarının bildirilecekleri birimlerin 6331 sayılı Kanun sonrası durumu açıklanacaktır. 

5510 sayılı Kanuna (Resmi, 2006, 26200) göre, iş kazası;

a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,

c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri

dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

d) 4/a bendi kapsamındaki (SSK) emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.

4/a Kapsamındaki (SSK) sigortalının maruz kalacağı iş kazasının işveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve SGK’ ya da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde bildirilmesi gerekmektedir. (Bu

süre, iş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlar),

4/b Kapsamındaki (Bağ-Kur’ lular) sigortalının maruz kalacağı iş kazasının kendisi tarafından, bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra üç işgünü içinde SGK’ ya bildirilmesi gerekmektedir. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu’ nun (Ek-7), elektronik ortamda veya doğrudan ya da posta yoluyla Kuruma gönderilmesi gerekmektedir. Anılan formun elektronik ortamda gönderilebilmesi için hazırlanan bilgisayar

programı 28 Şubat 2012 tarihinde işletime açılmıştır. 

alt menüsünden “Hizmet Akdi İle Çalışanlar” başlığı altındaki “İşveren Bildirim İşlemleri” ekranından ulaşılabilecektir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 77. maddesine göre, işverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek zorundaydılar. Ancak 4857 sayılı Kanunun 77. Maddesi 6331 sayılı Kanunun 37. Maddesi ile yürürlükten kaldırıldığından bu zorunluluk sona ermiştir.

İşyerlerinde kaza meydana gelen işverenlerin aşağıdaki işlemleri yapmaları gerekmektedir.

•İş kazasına uğrayan personele derhal gerekli sağlık yardımları yapılır.

•Kaza o yer yetkili kolluk kuvvetlerine (Jandarma veya Polise) derhal bildirilir.

•İşyeri kaza raporu düzenlenir ve iş kazası kaydı tutulur. Şahitlerin ifadesi alınır.

•Kaza, ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Güvenlik Merkezlerine dilekçe ekindeki İş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile veya elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumu Web sitesi aracılığıyla en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde bildirilir.

•Kazayla ilgili bir dosya hazırlanır. 

İş kazası soruşturmalarını yürüten İş Müfettişleri 2011/Haziran ayına

kadar iş kazası soruşturmaları yapıyorlardı. Hatta hukuki bir uyuşmazlıkta çoğunlukla İş Müfettişlerince düzenlenen raporlar ve belirledikleri kusur oranları dikkate alınıyordu. Artık iş kazası soruşturmaları sadece SGK Müfettişleri ve Denetmenleri tarafından yapılmaktadır.

SGK’nın 2011-57 sayılı genelgesi kapsamında SGK iş kazası soruşturmalarında; işveren, sigortalı ve üçüncü kişinin sorumluluğunu denetim elemanları vasıtasıyla belirlemektedir. Yani maluliyet veya ölümle neticelenen, uzuv kaybı olan iş kazaları ile bütün meslek hastalıkları için trafik