DUYURU 2021/139
TAHSİS TALEBİNDE BULUNUP HENÜZ TALEPLERİ SONUÇLANDIRILAMAYANLAR İLE AYLIKLARI BAĞLANDIKTAN SONRA 4/1-(b) KAPSAMINDA PRİM BORCU OLDUĞU TESPİT EDİLENLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER
Yapılandırma Kanunuyla birlikte (No. 7326) 4/1-b kapsamında sigortalı olanların borçlu olan süreleri nedeniyle sigortalılığın durdurulacağı ve durdurulan sürelerin hangi usullerle ödenerek ihya edilebileceğine ilişkin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa geçici 84’üncü madde eklenmiştir.
9.6.2021 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun geçici 84 üncü maddesi gereğince, 30.4.2021 tarihi itibarıyla prim borcu bulunan 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıların, bu sürelere ilişkin borçlarını 31.10.2021 tarihine kadar ödememeleri ya da ilgili mevzuat çerçevesinde yapılandırmamaları halinde;
– Prim ödemesi bulunmayan sigortalıların tescil tarihi itibarıyla,
– Prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, sigortalılıkları durdurulacak,
durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyecektir.
Bununla birlikte, bu şekilde sigortalılığı durdurulmuş olan sigortalılardan, 4/1-(b) kapsamında çalışması devam edenlerin sigortalılıkları 1.5.2021 tarihi itibarıyla yeniden başlatılacaktır.
Ancak, sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi halinde bu madde çerçevesinde durdurulmuş olan sigortalılık sürelerinin tamamı, talep tarihinde 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesine göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden borç tutarı hesaplanarak ihya edilecek ve hesaplanan borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde tamamen ödenmesi halinde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek ve ihya edilerek kazanılan hizmet süreleri borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılacaktır.
Sosyal güvenlik mevzuatı gereğince sürekli iş göremezlik geliri, ölüm geliri malullük aylığı, yaşlılık aylığı ve ölüm aylığı bağlanabilmesi için, 4/1-(b) kapsamında sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
Sosyal güvenlik mevzuatının mevcut kuralları gereğince tahsis talebinde bulunup henüz talepleri sonuçlandırılmayanlar ile aylıkları bağlandıktan sonra 4/1-(b) kapsamında prim borcu olduğu tespit edilenler hakkında yapılacak işlemler Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 14.07.2021 ve E-98547999 sayılı Genel Yazısıyla aşağıda şekilde açıklanmıştır.
1. 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) Kapsamında Malullük veya Yaşlılık Aylığı Talebinde Bulunup Henüz Aylık Bağlama İşlemi Sonuçlandırılmamış Olanlar
5510 sayılı Kanunun geçici 84 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 9.6.2021 tarihinden önce 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamında malullük veya yaşlılık aylığı talebinde bulunup tahsis talep tarihi itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılıklarına ilişkin prim borcu bulunması nedeniyle henüz aylık bağlama işlemi sonuçlandırılmamış sigortalıların, geçici 84 üncü maddeden yararlanmak için 9.6.2021-31.10.2021 tarihleri arasında Kuruma başvuruda bulunmaları halinde, başvuru yaptıkları tarihte aylığa müstahak olmaları koşuluyla aylıkları yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın geçici 84 üncü maddeden yararlanma talep tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
5510 sayılı Kanunun geçici 84’üncü maddesine göre 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılıkları 1.11.2021 tarihi itibarıyla Kurumca resen durdurulan sigortalıların aylıkları 1.11.2021 tarihini takip eden ay başından başlatılacaktır.
Ancak, geçici 84’üncü madde uygulanmasında, anılan maddeden yararlanan 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılardan, 4/1-(b) kapsamında çalışması devam edenlerin sigortalılıkları 1.5.2021 tarihi itibarıyla yeniden başlatılacağından, bu kapsamda olan sigortalıların, geçici 84’üncü maddeden yararlanmaları için;
• 9.6.2021-31.10.2021 tarihleri arasında Kuruma başvuruda bulunmaları halinde 1.5.2021 tarihi itibarıyla yeniden başlatılan 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılığı geçici 84’üncü maddeye ilişkin müracaat tarihine kadar zorunlu hizmet olarak değerlendirilecek, söz konusu sürelere ilişkin prim borcunun ödenmiş olması ve 2829 sayılı Kanun uygulaması dahil aylığa hak kazanma koşullarının oluştuğunun tespit edilmesi halinde bu süreler de aylık hesabında dikkate alınacaktır.
• Kuruma başvurmamaları halinde 30.4.2021 (dahil) tarihinden önceki sürelere ilişkin 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılıkları 1.11.2021 tarihi itibarıyla Kurumca resen durdurularak, 1.5.2021 tarihi itibarıyla yeniden başlatılacağından, sigortalıların 1.5.2021 tarihi ile bu tarihten sonraki sürelere ait prim borcunun ödendiği tarihe kadarki sigortalılıkları zorunlu hizmet olarak değerlendirilecek, söz konusu süreler ile birlikte 2829 sayılı Kanun uygulaması dahil aylığa müstahak olmaları halinde aylık, prim borcunun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren bağlanacaktır.
2. Ölüm Aylığı Talebinde Bulunup Henüz Aylık Bağlama İşlemi Sonuçlandırılmamış Olanlar
5510 sayılı Kanunun geçici 84’üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 9.6.2021 tarihinden önce 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamında iken ölen sigortalılardan dolayı ölüm aylığı talebinde bulunan, ancak sigortalının 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin prim borcu bulunması nedeniyle aylık bağlama işlemi sonuçlandırılmayan hak sahiplerinin 5510 sayılı Kanunun geçici 84’üncü maddesinden yararlanmak istemeleri halinde, ölüm tarihi;
• 5.12.2017 tarihinden sonra olanlara ölüm tarihini/hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihi takip eden aybaşından,
• 5.12.2017 tarihinden önce olanlara ise 5.12.2017 tarihini takip eden ay başından, itibaren zaman aşımı hükümleri de dikkate alınarak aylık bağlanacaktır.
5510 sayılı Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışan ve en son 4/1-(b) kapsamında sigortalı iken vefat eden sigortalıların 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılıklarına ilişkin prim borçlarının bulunması nedeniyle geçici 84 üncü madde kapsamında taleple veya Kurumca resen durdurulması sonucu son sigortalılık halinin 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamında olması durumunda, aylığa hak kazanma koşullarının oluşması şartıyla söz konusu sigortalılık halleri esas alınarak aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.
3. 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) Kapsamında Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Aylığı Bağlandıktan Sonra Aylık Bağlanmadan Önceki Sürelere İlişkin 4/1-(b) Hizmeti Tespit Edilenler
9.6.2021 tarihinden önce malullük ve yaşlılık aylığı bağlanan sigortalılar için tahsis talep, ölen sigortalılar için ölüm tarihinden önceki sürelere ilişkin 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlere ait prim borcu olduğu anlaşılan sigortalılardan 4/1-(b) kapsamında aylık bağlananlar ile 4/1-(b) kapsamında bildirilen hizmetler de değerlendirilerek 4/1-(a) ve 4/1-(c) kapsamında aylık bağlananların, sonradan tespit edilen prim borcuna esas olan hizmet süreleri Kanunun geçici 84 üncü maddesi kapsamında durdurulmayacak olup, söz konusu borçlar Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 9 uncu maddesi kapsamında tahsil edilecektir.
Ancak malullük, yaşlılık veya ölüm aylığı bağlandıktan sonra, aylık bağlanmadan önceki süreye ilişkin 4/1-(b) hizmeti tespiti ile aylığa hak kazanma koşullarının sağlanmadığı anlaşılarak aylığı iptal edilen sigortalı veya hak sahipleri hakkında Kanunun geçici 84’üncü maddesi kapsamında işlem yapılacak ve aylığa hak kazanma koşulları yeniden değerlendirilecektir.
4. Gelir Bağlama İşlemlerinde Geçici 84’üncü Madde Uygulaması
4/1-(a) Kapsamındaki Sigortalılar
5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra meydana gelen iş kazası ve meslek hastalığı olaylarında, gelirin hesaplanmasına ilişkin günlük kazancın tespitinde dikkate alınan son takvim ayı 2008/Ekim sonrası olanlardan, son 3 aylık dönem içerisinde 4/1-(a) kapsamındaki hizmetlerinin yanı sıra 4/1-(b) kapsamında hizmetleri bulunanların her iki sigortalılık halinde geçen prim günleri ve prime esas kazançları da dikkate alınmaktadır.
Bu durumda olan sigortalılardan günlük kazancın tespitine esas sürede 4/1-(b) kapsamında sigortalılığı bulunup, geçici 84’üncü madde kapsamında bu sigortalılıklarını durduranların gelir bağlama işlemlerinde 4/1-(b) kapsamındaki hizmetleri dikkate alınmayacak ve gelirin başlangıcı değiştirilmeyecektir.
4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalılar
4/1-(b) kapsamında sigortalı olup, sürekli iş göremezliği tespit edilenlerin kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunlu olmakla birlikte, gelirin başlangıç tarihinde kendi sigortalılığından dolayı genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin borcu bulunan 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıların gelir başlangıç tarihlerinde herhangi bir değişiklik yapılmamakta ancak, borçları tahsil edilmeden gelir bağlama işlemi sonuçlandırılmamaktadır.
Bu nedenle, sürekli iş göremezlik geliri bağlanması için talepte bulunup 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılık sürelerine ait prim ve prime ilişkin borcu bulunan sigortalılardan geçici 84’üncü maddeden yararlanmak suretiyle sigortalılıkları durdurulan sigortalıların da gelir başlangıç tarihlerinde herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Ancak, sigortalının iş kazası geçirdiği tarihten önceki primi ödenmemiş sigortalılık sürelerinin geçici 84’üncü madde kapsamında tescil tarihi itibarıyla durdurulması halinde, iş kazasının meydana geldiği tarihten önceki döneme ait sigortalılık süresi olmayacağından sürekli iş göremezlik geliri bağlanamayacaktır.
Ayrıca, sigortalının geçici 84’üncü madde kapsamında durdurulan sürelerinin tamamının iş kazası geçirilen tarihten sonraki dönemlere ait olması halinde sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için söz konusu sürelere ilişkin borçların ihya edilmesi zorunlu değildir.(Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)